Cốm – thức quà của mùa thu Hà Nội

Hạt cốm nhìn bình dị, bé nhỏ đến thế, vậy nhưng để làm ra lại không phải là điều giản đơn. Hạt lúa được lựa chọn phải là hạt không già quá, cũng không non quá, khi còn khoảng 10 ngày nữa là gặt lúa ấy cũng là lúc người nông dân đi lựa những hạt lúa dài, mẩy để làm cốm, đem về rang ngay khi lúa còn tươi. Với tài nghệ của mình, người thợ làm cốm sẽ biết rang đến khi nào để cốm được chín tới, thơm ngon. Giã cốm bằng cối đá để đảm bảo độ mịn và dẻo cho cốm. Gói cốm trong lá sen, hương lúa non quyện với hương sen dìu dịu, man mác đem đến cho người thưởng thức cảm giác thật nhẹ nhõm, bình yên.

Cốm có ở nhiều địa phương nhưng có lẽ cốm làng Vòng là nổi tiếng hơn cả. Cốm làng Vòng nổi tiếng bởi lịch sử lâu đời, bởi làm cốm đã thành một nghề truyền thống, bởi cốm đã trở thành một phần không thể thiếu trong đời sống của người dân làng. Vụ cốm mùa thu kéo dài trong khoảng 3 tháng, bắt đầu từ tháng 7 âm lịch.

Cách thưởng thức cốm có lẽ đã góp phần đưa cốm trở thành tinh hoa ẩm thực. Thưởng thức cốm chậm rãi, khoan thai bởi không ai ăn cốm để no, ăn cốm để cảm nhận vị dẻo thơm của hạt gạo theo một cảm nhận rất riêng. Ăn cốm kèm chuối tiêu là hợp hơn cả. Vị bùi của chuối hòa lẫn vị ngọt, dẻo của cốm mang đến cho ta cảm nhận cả hương vị mùa thu thật sự đang tan trong miệng.

Từ một món ăn bình dân, từ những gánh hàng rong dân dã, thức quà giản dị này đã trở thành một đặc sản của Thủ đô mỗi độ thu sang. Và thật sự đặc biệt, từ cốm kết hợp với nhiều loại gia vị hay nguyên liệu khác tạo ra nhiều món ăn đặc sắc, hấp dẫn như bánh cốm, chè cốm, xôi cốm, chả cốm, cốm xào…, đều là những thức quà “gợi nhớ, gợi thương”, có trong những sự kiện quan trọng hay trong những bữa ăn ấm cúng của mỗi gia đình.

Bình dị mà vẫn kiêu sa, cốm từ xưa đến nay vẫn vậy, vẫn mang cái hồn của đặc sản Hà Nội, vẫn là thức quà gợi nhắc cảm xúc khi trời chuyển mùa, từ hạ sang thu và vẫn thôi thúc ta phải thưởng thức ngay những hạt cốm dẻo thơm đầu mùa để cảm nhận tinh hoa ẩm thực đâu cần là những gì quá sang trọng.

Thu Thủy